कोल्हापूर जिल्ह्यातील शिरोळ तालुक्यातील नांदणी येथील स्वस्तिश्री जिनसेन भट्टारक पट्टाचार्य मठातील 36 वर्षीय महादेवी (माधुरी) हत्तीण गुजरातमधील वनतारा पशु कल्याण केंद्रात हस्तांतरित झाल्याने गावकरी आणि परिसरात तीव्र नाराजी पसरली होती. या प्रकरणात आता नवीन वळण आले असून, वनतारा प्रकल्पाचे सीईओ विहान करणी आणि त्यांच्या टीमने नांदणी मठात भेट देऊन मठाधिपतींसोबत दीड तास चर्चा केली. या बैठकीत काय चर्चा झाली? काय निर्णय झाला? सविस्तर जाणून घेऊया.
महादेवी हत्तीण प्रकरणाची पार्श्वभूमी काय?
28 जुलै 2025 रोजी महादेवी हत्तीण गुजरातमधील जामनगर येथील वनतारा केंद्रात हस्तांतरित करण्यात आली. यावेळी नांदणी गावकऱ्यांनी भावपूर्ण मिरवणूक काढून हत्तीणीला निरोप दिला, परंतु काही संतप्त जमावाने पोलिस आणि खासगी वाहनांवर दगडफेक करून निषेध व्यक्त केला. मुंबई उच्च न्यायालयाने डिसेंबर 2024 मध्ये महादेवीच्या आरोग्य आणि कल्याणासाठी तिला वनतारा केंद्रात हलवण्याचा निर्णय दिला होता. याविरोधात नांदणी मठाने सर्वोच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली, परंतु ती फेटाळण्यात आली.
भावना दुखावल्याने जनआंदोलन?
नांदणी मठ हा 1300 वर्षांचा वारसा असलेला जैन धर्मियांचा पवित्र तीर्थस्थान आहे. गेल्या 33 वर्षांपासून महादेवी हत्तीण ही गावकऱ्यांसाठी आणि भाविकांसाठी पूजनीय होती. तिच्या हस्तांतरणामुळे गावकऱ्यांच्या धार्मिक आणि सांस्कृतिक भावना दुखावल्या गेल्या. महादेवी हत्तीण 1992 पासून नांदणी मठात होती आणि गावकऱ्यांसाठी ती सांस्कृतिक आणि धार्मिक प्रतीक होती. तिच्या हस्तांतरणाविरोधात काँग्रेस नेते सतेज पाटील आणि स्वाभिमानी शेतकरी संघटनेचे नेते राजू शेट्टी यांच्या नेतृत्वाखाली स्वाक्षरी मोहीम राबवण्यात आली. अवघ्या 24 तासांत 1 लाख 25 हजार 353 लोकांनी या मोहिमेत सहभाग घेतला.
महत्वाच्या बैठकीत काय निर्णय झाला?
मठाधिपतींनी वनताराचे सीईओ विहान करणी यांच्याकडे महादेवी हत्तीण पुन्हा नांदणीत आणण्याची मागणी केली. याला प्रत्युत्तर देताना वनताराने स्पष्ट केले की, महादेवीला गुजरातच्या वनतारा केंद्रात नेण्याचा निर्णय हा कायदेशीर प्रक्रियेचा भाग होता आणि त्यात वनताराचा थेट संबंध नाही. तथापि, जनभावना लक्षात घेता, जर मठाने आणि गावकऱ्यांनी कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण केली, तर महादेवीला परत आणण्याची शक्यता आहे. वनताराच्या सीईओंनी याबाबत सकारात्मक संकेत दिले आहेत. असे असले तरी यासाठी कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल, असे वनताराच्या सीईओंनी स्पष्ट केले.प्रकाश आबिटकर यांनी यासंदर्भात माहिती दिली.
वनताराची नांदणीत युनिट उभारण्याची तयारी?
बैठकीत वनताराच्या सीईओंनी नांदणी परिसरात पशु कल्याणासाठी एक युनिट उभारण्याची तयारी दर्शवली. यामुळे स्थानिक पातळीवर प्राण्यांच्या संरक्षण आणि कल्याणासाठी नवीन संधी उपलब्ध होऊ शकतात. याशिवाय, आजरा, चंदगड आणि राधानगरी तालुक्यांमध्ये जंगली हत्तींकडून होणाऱ्या नुकसानीच्या समस्येवर उपाययोजना करण्यासाठी स्थानिक लोकप्रतिनिधींनी वनताराला प्रस्ताव दिला आहे. या प्रस्तावावरही सकारात्मक चर्चा झाली.
वनतारा केंद्राविषयी..
अनंत अंबानी यांच्या नेतृत्वाखालील वनतारा हे भारतातील एक अग्रणी वन्यजीव बचाव आणि संरक्षण केंद्र आहे. येथे २५० हून अधिक हत्तींची काळजी घेतली जाते, आणि येथील सुविधांमध्ये आयुर्वेदिक थेरपी, पायांची काळजी आणि सकारात्मक वर्तन शिकवण्यावर भर दिला जातो.
स्वाक्षरी मोहिमेचा परिणाम?
महादेवी हत्तीण 30 जुलै 2025 रोजी वनतारा केंद्रात पोहोचली, जिथे तिचे स्वागत करण्यात आले. आता वनताराच्या सीईओंनी नांदणी मठाशी चर्चा केल्यानंतर, कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण झाल्यास महादेवी पुन्हा नांदणीत येण्याची शक्यता आहे. यासाठी सतेज पाटील यांनी राष्ट्रपती कार्यालयाकडे स्वाक्षरी मोहिमेचे फॉर्म पाठवले असून, सांगली, सातारा, कोल्हापूर, सोलापूर आणि कर्नाटकातील सीमावर्ती भागातील ग्रामपंचायतींनी या मोहिमेला पाठिंबा दिला.
